Species Collocation

İlk grupta türler kelimesi ile kullanılan 2 sıfatı ele alıyoruz. Ve bu sıfatlar yerli anlamına geliyor. Direkt İngilizce kelimelere geçmeden önce yerli türler neymiş gelin biraz bilgi edinelim.

• Yerli türler, belirli bir bölgeye özgü olan canlı türleridir.

Türkiye'deki yerli türler deyince benim aklıma ilk Anadolu Parsı gelir.

Nasıl yani hocam? Ben anlamadım. 🤯 Bir örnek verebilir misiniz?

dediğinizi duyar gibiyim. Türkiye'deki yerli türler deyince benim aklıma ilk Anadolu Parsı gelir.

Anadolu Parsı (Panthera pardus tulliana) Türkiye'de en çok bilinen yerli türüdür. Yani Anadolu Parsı Türkiye’ye özgü olan bir canlı türüdür.

Olur da sınavlarda karşımıza yerli türler çıkarsa, artık ne olduğunu biliyoruz.

Tekrar kelimelere dönüyorum; ve yerli türler anlamında kullanılan i̇ki tane yapı öğreniyoruz. Yerli türler anlamındaki birinci yapımız:

Native Species

İkinci yapımız:

Indigenous tane Species

Siz indirdiğiniz PDFlere bu kelimeleri güzelce not ederken ben de ikinci gruba geçiyorum.

Eğer, hayvan, bitki gibi canlıların yerli türleri varsa, bir de neleri vardır?

İnsan faaliyetleriyle kendi doğal yaşam ortamından yeni bir yaşam ortamına taşınan türlerdir.

İnsan faaliyetleriyle kendi doğal yaşam ortamından yeni bir yaşam ortamına taşınan türlerdir.

İkinci grupta yerli olmayan anlamına gelen 3 kelimemiz var.

1. non-native species
2. exotic species
3. alien species

Bu arada “egzotik türler” denince benim aklıma ananas, hindistan cevizi vb meyveler geliyordu. Meğer bunlara tropik meyveler deniyormuş.

İkinci gruptaki bu kelimeler ile çok bağlantılı olan iki yapı daha var:

İlki introduction of species: Bir türün doğal olmayan bir yolla, genellikle insanlar tarafından, orijinal yaşam alanı dışında bir yere getirilmesi olayı.

Yerli olmayan türlerle bağlantılı olan 2. yapımıza geçiyorum ve hatta bazı sorular soruyorum.

Bu türler yeni gittikleri yerlerde rahat duruyor mu? Tabii ki hayır.

Ve biz onlara    **** diyoruz. İstilacı türlerin ingilizcesi invasive species.

Ve IELTS, TOEFL gibi uluslararası sınavlar da dahil YDS, YÖKDİL ve YDT gibi sınavların en sevdiği konulardan birisidir.

İstilacı türleri daha da netleştirmek isteseydim, büyük ihtimalle “Kudzu bitkisini” örnek olarak verirdim ama çok zamanımı alacağı bu araştırmayı size bırakıyorum.

1. google linki için tıklayın.
2. [wikipedia linki için tıklayın](https://en.wikipedia.org/wiki/Kudzu#:~:text=Kudzu (%2Fˈkuːd,the world%2C primarily North America.).

Bu konuda araştırma yaparken böyle bir internet sitesi buldum. Türkiye’deki istilacı türler basit bir dille anlatılmış, hatta türlerin listesi PDF şeklinde verilmiştir. Bu konu ilginizi çektiyse https://www.istilacilar.org/ sitesini incelemenizi tavsiye ederim.

Üçüncü grupta kullanılan sıfatlar belki de en meşhur olanları. Risk altındaki türleri ifade ederken kullanacağımız 4 yapı var. Bu yapıları önce açıklayacağım sonra da her biri için canavar gibi örnekler ve kaynaklar vereceğim.

1. endangered species: Nesli tükenme tehlikesi altında olan canlı türleridir. Bu türlerin popülasyonları azalmış ve yok olma riski yüksektir.
2. threatened species: Tehdit altındaki türler. Bu türler, nüfuslarında ciddi düşüşler yaşadıkları için yakın gelecekte tehlikede olabilirler.
3. protected species: Koruma altındaki türler, insan etkileşimi veya çevresel tehditler nedeniyle risk altında oldukları için özel yasalar ve yönetmeliklerle koruma altına alınan canlı türleridir.
4. rare species: Nadir türler, dünya genelinde ya da belirli bir alanda az sayıda bulunan hayvan veya bitki türleridir.

Açıklamalarımız bitti. Artık sınavlarda bu tarz konular gelirse hem kelimelere hem de konulara hakimsiniz. Şimdi örneklere geçelim. Chat GPT’nin ücretli olanına bana örnekler vermesini istediğimde bunları verdi. Ben de sizinle hemen paylaşıyorum. Linkleri yine pdf dosyasında bulabilirsiniz.

1. Endangered Species (Nesli Tükenme Tehlikesi Altında Olan Türler)
2. Amur Leoparı: Dünyada sadece birkaç yüz birey kalmıştır.
3. Javan Rhino (Cava Gergedanı): Endonezya'da son kalan popülasyonlardan biri.
4. Orman Fil (Borneo ve Sumatra Fil): Ormanların tahrip edilmesi nedeniyle sayıları hızla azalmaktadır.
5. Threatened Species (Tehdit Altındaki Türler)
6. Kutup Ayısı: Küresel ısınma ve buzulların erimesi nedeniyle yaşam alanları tehdit altında.
7. Mavi Balina: Avcılık ve deniz trafiği nedeniyle nüfusları ciddi şekilde azalmıştır.
8. Asya Fili: Yaşam alanlarının yok olması ve yasadışı avlanma nedeniyle tehdit altında.
9. Protected Species (Koruma Altındaki Türler)
10. Dev Panda: Yoğun koruma altında olmalarına rağmen hala risk altındalar.
11. Kaliforniya Kondoru: Koruma programları sayesinde nesilleri kurtarılmaya çalışılıyor.
12. Bali Myna (Bali Serçesi): Kaçak avlanma ve habitat kaybı nedeniyle koruma altına alınmıştır.
13. Rare Species (Nadir Türler)
14. Darwin'in Sinek Kuşları: Galapagos Adaları'na özgü ve çok az sayıda olan bir tür.
15. Wollemi Çamı: Avustralya'da keşfedilen ve dünyada sadece birkaç yüz bireyi bulunan nadir bir bitki türü.
16. Kuzey Saçlı Noslu Vombat: Avustralya'da sadece birkaç yerde bulunur ve son derece nadirdir.

Linkler

İşte farklı kategorilerdeki popüler hayvan ve bitki türlerine ilişkin bazı örnekler ve ilgili kaynakların linkleri:

1. Endangered species (Nesli tükenme tehlikesi altındaki türler):
2. Dünya Doğayı Koruma Vakfı (WWF) listesinde birçok nesli tükenmekte olan tür bulabilirsiniz.
3. Threatened species (Tehdit altındaki türler):
4. Kara ayaklı ferret (Mustela nigripes) ve Tawny hemşire köpekbalığı (Nebrius ferrugineus) gibi örnekler Biyoloji Sözlüğü sayfasında yer alıyor.
5. Protected species (Koruma altındaki türler):
6. Kel kartal (Haliaeetus leucocephalus) ve Beyaz gergedan (Ceratotherium simum) gibi türler Britannica sayfasında ele alınıyor.
7. Rare species (Nadir türler):
8. Himalaya kahverengi ayısı (Himalayan brown bear) ve Fennec tilkisi (Fennec fox) gibi türler Wikipedia sayfasında listelenmiş.

Bu kaynaklar, belirtilen kategorilere ait çeşitli hayvan ve bitki türlerine dair geniş bilgiler sunmaktadır.

Geldik son grubumuza. Bu grupta species kelimesi ile kullanılan diğer sıfatları inceliyoruz.

1. dominant species: Baskın türler, bir ekosistemde sayıca çok ve genellikle etkileri bakımından önemli olan canlı türleridir.
2. mammal species: Memeli türleri, memeliler sınıfına ait olan hayvan türleridir.
3. migratory species: Göçmen türler, belirli zamanlarda, genellikle mevsimsel koşullara bağlı olarak, geniş mesafeler kat ederek göç eden hayvan türleridir.

‍